Heograpiya

Heograpiya

"Nag mula sa salitang Geos at Graphias na nangangahulugang pag-aaral sa pisikal na anyo ng mundo"

Teorya sa pinag-mulan ng mundo

• Toeryang Big Bang

isang sphere na binubuo ng matter and energy
›

• Teoryang Planetismal

isang bituin ang tumama sa araw
Natuklasan ni George De Buffon

• Teoryang Binary Star

isang bituin na malapit sa araw ang sumabog at nagkalat. (Fred Hoyle)


Anyong tubig
Ang katubigan ay 70% ng ating mundo





vKaragatan
vAng karagatan ay 97% ng katubigan
v
vPacific Ocean- 45.9% ng karagatan
vMar Pacifico- payapa. Ito ang ibinigay na pangalan ni Ferdinand Magellan sapagkat napansin nia na napaka-payapa ng alon sa karagatang iyon.

Mariana Trench- ito ang pinaka-malalim na bahagi ng Karagatang pasifiko. Ito ay may lalim na 38,818 deep




vAtlantic Ocean
vnangangahulugang unsinkable
vDito lumubog ang Titanic noong Abril 15, 1912
vPuerto Rico Trench- ito ang pinaka-malalim na bahagi ng Karagatang Atlantic
v
vIndian Ocean
vJava Trench
vNagkaroon ng Tsunami noong Dec. 26, 2004
v
vArctic Ocean- napapalibutan ng yelo





Anyong Tubig




vDagat- mas malapit sa lupa
vChina sea- Pinakamalaking dagat
vCaribbean sea- pinaka-malawak
v
vLook- bahagi ng tubig
vLook Bengal- pinaka-malaking look
vKipot- pagitan ng dalawang lupa
vIlog- tubig tabang
vLawa- naliligiran ng lupa
vCaspian sea- pinakamalaki sa asya
vTalon- Angel Fall- pinakamataas- matatagpuan sa Venezuela- natagpuan ni Jimmie Angel noong Nov. 16, 1933







Ebolusyon ng tao


vIsa sa mga sinasabing dahilan ng ebolusyon ay ang mga naturang paktor:
vKapaligiran
vAdaptation
vMutation
vTagal ng Panahon
v
vCharles Darwin
vOn the origin of species by means of natural selesction
vShrew bury of England
vEndin Burgh at Cambridge
vHMS beagle








vMula sa ninuno ng mga Ape, Chimpanzee at Gorila, may mga labing natagpuan sa Great Rift Valley sa Africa
vMga natagpuang fossils
vPliopithecus- primitibong ape, may malapad na mukha, mahahabang braso
vProconsul- ninuno ng Chimpanzee, may natagpuang labi sa Victoria Lake, Kenya
vDryopithecus- unang Ape. May mga labing natagpuan sa Europe, India at China.
vRamapithecus- pinakamatandang ninuno ng tao.
v




vAustralopithecus
vProtohuman, primate
vNagmula sa greek word na Austral at Pithekos
vNangangahulugang “southern ape”
v
vUri ng Australopithecus
vAnamensis
vAfricanus
vAferensis
vBoisei




vNoong 1974 isang australopithecus anemensis ang natagpuan ni Donald Johanson sa Hadar Hethopia pinangalanan itong Lucy, hango sa kantang Lucy in the Sky with Diamonds ng The Beatles. Pianiniwalaan itong 3.18 milyong taong gulang.




vHomo- may malaking utak.
vHomo Habilis- skillful man
vHomo Erectus- Upright Man
vHomo Sapiens- Wise man
vHomo Sapiens Sapiens- Tao (human)



Uri ng Panahon





vPre-historiko- walang mga talang naiwan.
vPanahon ng pleistocene.
vNomadiko- walang permanenteng Tahanan.
vHistoriko- may mga talang nakalap. May mga natagpuan na mga ukit ang mga kabataan noong 1940 sa isang kuweba sa Farance Lascaux Cave.
v




vPanahon ng Paleolitiko (Lumang Bato)
vNagmula sa salitang Palios at Lithos
v
vPanahon ng Neolitiko (panahon ng Bagong Bato)
vNagmula sa salitang Neos at Lithos
vPagtatanim at pagsasaka ang naging pangunahing ang kabuhayan ng mga tao rito
v
vCatal Huyuk
vYari sa kahoy at tuyong luwad ang kanilang tirahan.
vMagkakadikit ang kanilang mga bahay kung kayat sa bubong sila ng bahay dumadaan
vPanahon ng Metal
vGawa sa copper at tanso ang kanilang mga gamit.







Mesopotamia





vpinakamatandang sibilisasyon sa daigdig
v
vAng pangalang Mesopotamia ay nanggaling sa salitang greek na Mesos at potamos na nangangahulugang “sa pagitan ng ilog” dahil ang kabihasnang ito ay umunlad sa pagitan ng ilog Tigris at Euphrates.
v
vLupain sa pagitan ng dalawang ilog
v




vKalagayang Heograpical
vito ay matatagpuan sa timog-kanluran ng asya. Ito ngayon ang bansang Iraq
vsakop ng Fertile Crescent. Isang rehiyon sa kanlurang asya na may matabang lupa na nagkop sa pagsasaka. Ito ay may hugis na crescent ng buwan.
vKasaysayan ng Mesopotamia
vnagsimula ang kasaysayan ng Mesopotamia noong 600BCE.
vmay limang kabihasnan ang umusbong sa Mesopotamia






vSumer
vang mga Sumerian ang pangkat ng tao na nakapagtayo ng kauna-unahang lungsod sa mundo. Nagsimila ang kanilang kasaysayan noong 3500BCE hanggang 2350BCE
vnatutunan nilang gumawa ng dike para sa kanilang irigasyon. Sila ay napapaligiran ng mga matitibay na bakod at may matataas sa gusali tulad ng ziggurat
vAng Ziggurat ay nagsisilbing bahay-sambahan ng mga Sumerian. Kahalitulad ito ng pyramid sa Egypt ngunit ang mga baiting ay papaliit habang tumataas. Naniniwala sila na maraming diyos. Politeismo ang taguri sa ganitong pananampalataya.
vdahil sa pagiging kumplikado ng kanilang lipunan, naimbento ang sistema ng kanilang pagsusulat at ang tawag ditto ay cuneiform






vMula ito sa salitang latin na cuneus at forma na nangangahulugang wedge-shaped.
vnagsimula lamang ang sistemang ito ng pagsusulat sa pamamagitan ng Pictograph na paglaon ay nagging sistematiko. Gamit nila ang stylus o pinatulis na bagay at Clay tablet
vScribe ang tawag sa dalubhasa sa pagsulat ng cuneiform
v
vAmbag
vAng gulong, ang 360 degree circle at 60 minute- hour ng oras
vnoong 2350BCE tuluyan ng bumagsak ang Sumer ng masakop ito ni Haring Sargon ng Akkad




vImperyong Akkad
vito ang kauna-unahang imperyo na naitatag sa buong mundo.
vang imperyo ay isang malaking estado na binubuo ng mga kaharian at pinamumunuan ng isang tao na tinatawag na emperador
v
vImperyong Babylonian
vang kabisera nito ay ang Babylon. Sa imperyong ito nagging tanyag si Hammurabi na tinaguriang pinakadakilang pinuno ng babylonia. Namahala sia ng 42 years.
vnaging matagumbay siya dahil sa pagpapatupad ng kanyang kodigo ng mga batas. Ito ay naglalaman ng halos 282 na batas ukol sa iba’t ibang larangan ng buhay






vImperyong Assyrian
vMatatagpuan sa bulubunduking bahagi ng babylonia
vTiglath Pileser I- pinalamahusay na hari ng Assyria
vAshurbanipal- mahalagang pinuno ng Assyrian. Siya rin ang nagatayo ng unang aklatan.
v
vImperyong Chaldean
vPinamumunuan ni Nopobolassar
vPinalitan siya ng kanyang anak na si Nebuchadnezzar II.
vSiya ang nagpatayo ng Hanging garden para sa kanyang asawa na si Ametis.
vAng Hanging Garden ngayon ay nakasama sa 7 Wonders of the Ancient World.




Kabihasnang Persia


§Natatag ng isang malawak na imperyo at tinatawag nila itong Imperyong Achaemenid.
§ Hinati ang imperyo sa mga lalawigan o satrapy. Ito ay pinamamahalaan ng mga satrap.
§ Ang Royal Road ay may habang 1, 200 milya Sardis hanggang Susa,
§ Zoroastrianism ang relihiyon ng Persia na itinatag ni Zoroaster. Naniniwalang si Ahura Mazda ang Diyos ng kabutihan at si Ahriman naman sa kasamaan.





Kabihasnang Tsino


§Ang kabihasnang ito ay umusbong sa tabi ng Yellow river o Yangtze river.
§ Mayroong relihiyong Buddhism, Confucianism at Taoism.
§ Kilala sa China’s Joy dahil sa magandang lupa na mainam sa pagtatanim; China’s Sorrow dahil sa pagbaha at pagkitil ng buhay.
§ Naiambag ang compass gayun din ang halaman bilang lunas sa sakit.



Kabihasnang Indus




§Matatagpuan ito sa Timog Asya gayun din ang Ganges
§ Ang kabundukan ng Himalayas at Hindu Kush ay ilang landas sa ilang sa ilang kabundukan nito, tulad ng Khyber pass
§ Khyber pass – nagsisilbing lagusan ng mga dayuhan mula sa Kanluran at Gitnang Asya.]
§ Higit na malawak ang lupaing Indus kaysa sa Ehipto at Mesopotamia.
§ Katimugang Tibet





Kabihasnang Harrapa




§Umusbong noong 2700 BCE.
§ Kasalukuyang bahagi ng Pakistan.
§ Mohenjo – Daro ay nasa katimugang bahagi.
§ Tinatayang 40, 000 katao.
§ Ang mga gusali ay hugis parisukat.
§ Ang paggamit ng palikuran ay tinatawag na sistemang Alkantarilya.
§ Gumagawa ng dike at janal para sa irigasyon ng pagtatanim.

Gumagawa ng mga artisano ng mgapalayok at alahas na gawa sa ivory, ginto at shell.




§Lumang Kaharian [ Panahon ng mga Pyramid]
Ø Sa tulong ng arkitektong si Imhotep ay naitatag ang kaunaunahang pyramid na may anim na patong patong na mastaba.
Ø Sa panahon ni Khufu ay naitatag ang Great Pyramid of Giza.
Ø Ang Great Pyramid of Giza ay nabilang sa & Wonders of the Ancient World.



Kabihasnang Greece

ito ay nahati sa d0alawang kabihasnan ang Minoan at Mycenaean

Ang kabihasnaang Minoan
ito ang kauna-unahang kabihasnan umusbong sa Greece
PInamumunuan ito ni haring Minos.
Cretan- isang mahusay na manlalayag
Minotour- isang dambuhala na may ulo ng toro at katawan ng tao na na-sira ni Theseus, hari ng Athens

Ang Kabihasnang Mycenaean
Ito ay pinamumunuan ni Hiring Agamemnon




Ang kabihasnang Romano

Heograpiya

Nahati ito sa lupaing coastal sa silangan ar kanluran dahil sa Apennines

Ang kabundukan ng alps sa hilaga at apennies ang nagsisilbing hadlang sa mga kaaway

Ang Italy (italus-bota) ay isang hugis bota sa gitna ng Mediterranean sea

Nalilibutan ng Ionian sea sa timog at Tyrrhenian sa kanluran

Mataba ang lupa rito na angkop sa pagsasaka



Alamat sa pagkakatatag ng Roma



Ito ay nagsimula sa kambal na anak ni Mars at ni Rhea na si Remus at Romulus na inalagaan ng isang she-wolf ng ipatapon sa Tiber

Ito ay tinawag na “city on trhe seven hills”

Ayon sa alamat ito ay itinatag ni romolus lung saan kinuha ang pangalang rome



Sinaunang roma: uanang pamayanan sa italiya

Ang mga latino

Ang mga Etrusean





Lipunang Romano



Patrician- mayayaman

Plebian- karaniwang tao

Alipin- pinaka-mababang uri



Republika ng rome



2 consul

Senate

Asamblea



Ang punic ay nanggaling sa salitang Punicus na nangangahulugang Phoenician.

ito ay labanang ng Rome at Carthage

Punic Wars



Unang digmaang punic

ito ay naganap sa Sicily

nanalo ang Rome laban sa Carthage, at dahil rito napilitang magbayad ang mga Carthegian ng malaking halagang pambayad-pinsala



ikalawang digmaang punic

-sa pamumuno ni Hannibal na isang magaling na pinuno, nag-balak ang mga carthegian na bumawi, sinalakay nila ang rome sa pamamagitan ng pag-gamit ng mga elepante.

Natalo nila ang rome at 15 years itong nasapailalim sa kapangyarihan ng Carthage.



Ikatlong digmaang punic



Sa pamumuno ni cato na tinawag na “dakilang statesman” nabawi muli ng rome ang kanilang territory



Mga kaguluhan sa republika



Sina teberius at gaius

- ang mga unang pinuno na nagtangkang lumutas sa problema ng republika

-mula sa pangkat ng plebeian

-naging tribune si Tiberius noong 133 bce

-ipinasa nia ang batas ukol sa paglilimita sa pag-aangkin ng lupa

-maraming nagalit sakanya, dahil rito siya ay pinatau sa gitna ng kaguluhan



-naging tribune si Gaius noong 123 bce

-ginaya niya ang kabutihan ng kanyang kuya

-pinatay rin siya noong 121 bce



Julius Caesar

-galing sa pamilyang patrician

-namuno noong oktubre 48BCE marso 15, 44 BCE



First Triumvirate



Ito ay binubuo ni Julius Caesar, Pompey at Crassus

Si Julius Caesar ang namuno at nahirang na konsul , kanyang pinamumunuan ang Gaul

Pinilit siyang pabagsakin ng kanyanng kaibigan na si Marcus Brutus na kakampi ni pompey, noong mga panahong iyon ay pinamumunuan ni pompey ang asiya (silangang bahagi), habang pinamumunuan naman ni Crassus ang Rome



Mga sikat na linya ni Julius Caesar

“The die is cast”

“veni, vidi, vici” “I came, I saw, I conquered”

Second Triumvirate



Binubuo ni Octavia, Lepidus at Mark Anthony

Ang layunin nito ay ang bantikusin ang mga pumatay kay Ceasar



Octavia- apo sa pamangkin ni Julius ceasar

-namuno sa rome at sa kanlurang Asya

-pinakamagaling na pinuno



Lepidus- isang pulitiko

-namuno sa asya

-pinababa sa senate



Mark Anthony- namuno sa Egypt at silangang Asya

- Nagkaroon ng pagkainggin dahil sa kapangyarihan kaya nagpasya ito na makipag tunggaling kay Octavia kasama si Cleopatra

- Natalo sila



Ginawang Augustus Ceasar ang pangalan ni Octavia na nangangahulugang pinaka Dakila

-siya ang unang naging emperador sa Rome

-nag-utos ng census

-nagtalaga ng Legion (hukbo) sa mga hangganan ng imperyo

-nagtalaga ng Praetorian guard

-namuno siya ng 43 taon

Tinawag din siyang Princeps na nangangahulugang unang mamamayan

Pax Romana- Roman Peace- unang dynastiya

Mga emperador

1. Nerva

a. Namuno ng 16 na buwan

b. Era of good feelings

2. Trajan

a. Nakamit ang pinakamalawak na teritoryo

3. Hadrian

a. Nagpagawa ng Hadrian wall

4. Antonius Pius

a. Pianakamapayapang dynastiya

5. Marcus Aurelius

a. Tinawag na Stoic Emperor

b. Isang magaling na manunulat

6. Tiberius

a. Siya ang emperador noong panahon na ipinako si Hesus sa krus

7. Caligula

a. Tinawag siyang “Little Boots”

b. Pinatay ng mga praetorian guard

c. Ginawang consul ang kanyang kabayo

8. Claudius

a. Sa panahon niya naging kasangga ng roma ang England

9. Nero

a. Masamang pinuno

b. Unang emperador na nagmalupit sa mga Kristiano

c. Mahilig sa pagsusunog

10. Vespasian

a. Nagpasimula sa pag-gawa ng Coliseum



Hangganan ng Roman Empire

1. Atlantic ocean

2. Rhine river

3. Euphrates River

4. Sahara Dessert



Mga pamana ng Rome

1. Republic Government

2. Roman Law

3. Latin Language

4. Roman Catholic Church

5. City Planning

6. Romanesque Architectural Style

7. Roman Engineering

a. Aqueducts

b. Sewage system

c. Dams

d. Cement

e. Arch



Kristiyanismo

Sa Pilipians 80%



Pinaniniwalaan nila na si Hesus ang nagiisang Diyos at tagapagligtas

Makikita ang buhay ni Hesus (kristo) sa unang APAT NA LIBRO NG Bagong Tipan

Pinaniniwalaang ipinanganak siya sa pagitan ng mga taong 6 BCE hanggang 4 CE sa Bethlehem Judea

Si Jose at Maria ang kanyang mga magulang

Siya ay lumaki sa Nazareth

Wala gaanong nakatala sa buhay kabataan ni Hesus.

Noong siya ay 30 taong gulang na ay nagsimula siyang mangaral at gumawa ng milagro



Ang kanyang katuruan

- Ang Diyos ay maaaring tawaging ama

- Lahat ng tao ay pantay-pantay

- Ito ay ang pangkalahatang relihyon

- Mahalin ang kapwa

- Nagtalaga siya ng 12 na alagad

- Siya ang tagapagligtas



Ang kanyang pagpako

- Dahil sa kanyang katanyagan, naging banta ito para sa pamahalaan

- Pinadakip siya ni PONTIUS PILATE

- Matapos siyang patayin ay muli siyang nabuhay makaraan ang 3 araw

Hesukristo- mesiyas o tagapagligtas



Lumaganap ang relihon matapos ipangaral ng kanyang mga alagad ang kanyang katuruan at dahil rin sa pagbabago ni Paul



Mayroong mga emperador na hindi trinato ang mga Kristyano at sila ay pinahirapan, dahil rito natutong magtago ang mga Kristiyano sa Catacomb, isang lugar na nasa ilalim ng lupa na nagsisilbing libingan ng mga yumao

Amartir- ito ang tawag sa mga Kristiyanong napahirapan at nagbuwis ng buhay dahil sa kanilang pananampalataya



Si Constatine ang isa sa mga mabuting emperador na naging Kristiyano dahil sa isang pangitainnakakita siya ng isang krus: “in hoc signos vinces” na nangangahulugang “sa pamamagitan ng simbolong ito, ikaw ay magtatagumpay.

Itinatag niya ang Edict of Milan na nagpapatunay ng pagtanggap sa mga kristiyano



Theodosius, ginawa niyang opisyal at nag-iisang relihyon



Ang simbahan



Monghe

Habangbuhay na naglilingkod sa simbahan

Monastery

Kung saan nanainirahan ang mga monghe

Benedict- siya ang nagtatag ng Benedictine



Nicene Creede

Pinaniniwalaang ng simbahan

Ginanap sa Nicaea

Pinatawag ni Constantine





Kabihasnang Amerika



Beringia- tulay na lupa sa bering Strait



Imperyong Olmec

1200-400 BCE

Nasa baybayin ng gulf of mexico

Pinakamatandang maunlad na pamayanan

San Lorenzo- ditto naninirahan ang mga pinuno at pari

La venta- ditto matatagpuanang great pyramid

Imperyong Zapotec

Matatagpuan sa timog kanluran ng Mexico

Sila ang nakapagtatag ng kauna-unahang lungsod sa Amerika, ang Monte Alban



Kabihasnang Maya

Timog mexico

Yukan Peninsula- sentro

Relihyon- maraming diyos, pag-aalay ng pagkain maging tao.

Kalindaryo- 20 buwan, 13 days; 365.2420 na araw (solar year)

Nasimulan ang pag-gamit ng Zero sa pagbibilang

Pagsusulat- 800 symbols, tinatawag na glyph ang kanilang pagsusulat



Kabihasnang Aztec

Gitnang Mexico

Tenochtitlan- Kabisera

Relihyon- diyos ng araw ay si Huitzilopchtli

Tlateloco- pamilihan

Hierographic- pagsusulat



Kabiihasnang Inca

Cuzc- kabisera

Quipu- pagsusulat gamit ang buhol

Inti- diyos ng araw



Kabihasnang Africa



Kush

Sub saharian Africa

MOroe- kabisera



Axum

Timog silangan ng Kush

Adulis- sentro ng kalakalan

Haring Ezana- pinakamaunlad na panahon

Pinangunahan ang pagsakop sa kush

Stalae- Tore



Ghana

Nangangahulugang mandirigma

Panahon ng ginto

ALmoravid- muslim



Ang mali

Timbukto- kabisera

Relihyon- islam

Unang imperyong islam

Mansa Musa- emperador

Sankore- pamantasan



Mundo ng Islam



Ka’bah

Matatagpuan sa Mecca, isang Gusali na pinagsasambahan



Muhammad

Nagtatag ng relihyong muslim

Tito niya ang nagpalaki sa kanya

Hindi siya tinanggap sa mecca kayat nagpunta siya sa Medina, ang tawag sa kanyang paglalakbay ay Hegira

Namatay siya noong 632 CE

Imperyong Muslim



Abu bakr

Tatay ng asawa ni Muhammad

Tinawag siyang Caliph na nangangahulugang Tagapagmana

Pinalitan siya ni Omar



Kaguluhan



Pamilya Umayyad- 680-750 CE

Dtio nagmula ang isa pang Caliph na si Muawiyah

Shitte- nangangahulugang tagasunod- salungat sa pamilyang Umayyad

Sunni- nangangahulugang tradisyon

Pamilyang Abbasid (750-1258 CE)

Abdurrahman- pinuno ng mga muslim

Fatima- anak ni Muhammad, ginawang Caliph (Fatimid)

Minaret- tore

Qu-ran – Banal na libro

Al-Razi ; magaling na doctor.



“Ang Imperyong Byzantine/Bizantino”



HIDWAAN SA SIMBAHAN

ž Nagkaroon ng pagbabago sa sistema ng simbahang Kristyano ng nahati ang Roma sa pagitan ng Rome at Constantinople.

ž Si Pope Leo I ang nagdeklara na si Hesus ay may dalawang kaliasan---pagkdiyos at pagkatao.

ž Ang pinagtalunan ng simbahan ng Roma at Patriarch sa Imperyong Byzantine ang mga isyung panrelihiyon sa pagitan ng mga pinuno.

ž Nakakaapekto ang mga isyung yaon sa politikal na aspeto ng Roma at Byzantine.

ž Nagalit naman ang mga Patrirch kay Pope Leo I sa pagpayag nito na maging emperador si Charlamagne

ž Naghiwalay na ang simbahang Kristyano (1054) at tinawag itong SCHISM

ž Tinaguri ang byzantine na “Eastern Orthodox Church”

ž At “Roman Catholic Church” naman sa Imperyong Roman.

(+)

ORTHODOX- tamang paniniwala

CATHOLICS- pang-sankatauhan

Pagbagsak ng Imperyong Byzantine

ž Dahil sa walang tigil na mga pananakop ng Pesiano, Lombard, Muslim, at Arab sa imperyong Byzantine unti-unting humina ito at noong 565 niwang bagkarote ang Byzantine. Noong 1453 naman tuluyan ng bumagsak ito.

ž Ang dahilan ng kanilang pagbagsak ay ang matagumpay na pananakop ng Ottoman Turk sa Constantinople.

“Ang Europe sa Gitnang Panahon:”


“PAMAMAYANI NG BARBARIAN”

ž Habng ngpapalwak ang Imperyo ng Muslim nagpapalakas din naman ang Byzantine.

ž Humina naman ang ekonomiya at kalakalan ng Byzantine maging sa edukasyon, sining, pampanitikan ng Pax Romana.

ž Kaya’t nahati ito sa iba’t-ibang kaharian na pinamumunuan ng mga Germanic na tinawag ng mga romano na Barbarian.

ž Barbarian: Angle at saxon sa kapuluang britanya, Frank sa gaul, Visiggoth sa spain, at Ostrogoth sa italy.

ž Ang pinka malakas ay ang Frank. Na itinatag ni Clovis noong 481. Si Clovis at ang kanyang mga kasamahan ay naakit sa Kristyanismo.

“Ang Simbahang Kristyano.”

-Ang Kristyanismo ay nagsilbing liwanagsa madilim na kabihasnan ng Europe sa ilalaim ng mga barbarian.

Pope Gregory I(Nmahala noong 590-604)

ü Hakbang upang mawala ang impluwensya ng emperador at lider sa mga simbahan sa Constantinople

ü Bumuo ng sistema ng paniniwala na hiwalay sa Imperyong Byzantine

ü Itinatag nya ang Papal State o mga teritoryong nakapaligid sa rome kug saan itoay binibigyang proteksyon ng Pope.

ü Tinangkilik ang monastery na naging sentro ng karunungan sa kanlurang Europe. Nagbigay suporta sa mga misyonaryong Kristyanosa buong Europe.



Pagiging makapangyarihan ng Frank

ž Pepin ng Heristal- napagisahin ang lahat ng lupaing Frank.

ž Charles Martel- nagpatuloy ng gawa ng kanyang ama na si Pepin. Namatay noong 741. Pinakatanyag at namuno noong768

ž Pepin the Short- anak ni Charles na pumalit sa kanya

CHARLEMAGNE-”Charles the Great” anak ni Pepin the Short.

-Nagtatag ng dinastuyang Carolingian: latin, CAROLOUS “Charles”.

-Matagumpay na napalawak ang Kaharian ng Frank. Pinangunahan ang hukbo na sakupin ang malaking bahagi ng Italy.

Germany at ang Gitnang Europe.

-Nakipag alyansa din sya sa simbahan. Naging Kasundo ang Pope ng Spain.

-Noong kapaskuhan ng 800 pinatungan sya ng korona ni Pope LeoIII bilang emperador ng Roma.

-Ibinigay din ang titulong Augustus.

NAGAWA NI CHARLEMAGNE:

ž PAMAHALAAN- tinuruan ang mga opisyal ng wastong pangangasiwa at nagturo ng mga batas, relihiyon, edukasyon, at kalakalan.

ž TERITORYO- sa kanyang panahon nakamit ng Frank ang pinakamalawak na teritoryo.

ž EDUKASYON- nagbigay ng mga iskolarship.

ž RELIHIYON- kristyanismo ang pinaka pangunahing relihiyon . Nagpaumpisa ng pagbibigay abuloy na tintawag na “tithe”.

“PAGBAGSAK NG KAHARIAANG FRANK”

Namatay si Charlemagne noong 814 pinalitan sya ng kanyang anak na si louis the Pious. Hindi mahusay ang anak nya mamuno. Bumagsak ang Frank dahil sa kanya.

Ang pinakamaluoit na mananakop na sumakop sa kanila ay si Vikingna nagmula sa kagubatan ng Hilagang Europe na ngayon ay Sweden, Norway, at Denmark. Kilala rin bilang northmen.

Lahat ng kanilang nasasakop ay kanilanag sinusunog, ninanakawan at pinapaslang rin ang mga katutubong naninirahan dito at iba naman ay ginagawa nilang kanilang alipin…